Gradske opštine - veće nadležnosti ili ukidanje

   Lokalna samouprava u Republici Srbiji je jednostepena. Lokalna samouprava se ostvaruje kroz opštine, grad i Grad Beograd. Gradske opštine u Beogradu nisu jedinice lokalne samouprave. Grad Beograd jeste, i on svojim statutom osniva gradske opštine i prenosi im neke nadležnosti.

   02. juna su izbori u  gradskoj opštini u kojoj ja živim, u Zemunu. Uvek sam smatrao da su gradske opštine u Beogradu koje imaju političku nezavisnost (imaju svoje skupštine opština izabrane na neposrednim izborima koje biraju izvršne organe: predsednika i veće) nepotrebne. Gradske opštine nemaju nadležnosti koje zahtevaju političku nezavisnost. Nikakve bitne odluke se ne donose na nivou gradskih opština, Grad Beograd kao jedinica lokalne samouprave i osnivač gradskih opština određuje visinu budžeta gradskih opština.

   U statutu Grada Beograda se navodi: „Radi efikasnijeg i ekonomičnijeg ostvarivanja svojih nadležnosti i ostvarivanja prava građana, Grad obrazuje gradske opštine.“

Mnogo bolje rešenje, upravo iz razloga efikasnijeg i ekonomičnijeg ostvarivanja nadležnosti jeste da gradske opštine (opštinske uprave koje obavljaju sve neophodne poslove) budu samo dekoncentrisani nivoi vlasti Grada Beograda. Odnosno, opštine treba da zadrže sve poslove koje obavljaju uprave gradskih opština, ali je potpuno nepotrebno imati organe poput: skupštine opštine, predsednika i opštinskog veća. Načelnik uprave bi bio odgovoran gradonačelniku Beograda, a ovim bi se ostvarile znatne uštede.

  Evo primera: Iz budžeta GO Zemun za 2010. godinu rashodi za rad izvršnih i "zakonodavnih" organa (skupštine, predsednika, veća) su 59.393.338,85 rsd što je oko 540 hiljada evra. Imajući u vidu da ima 17 gradskih opština, na godišnjem nivou to je ušteda od preko 9 miliona evra, malo li je? (uzimamo GO Zemun kao prosek, mada verujem da neke druge GO izdvajaju mnogo više novca na rad ovih organa).

Tekst nema za cilj da štiti Grad Beograd, već nasuprot. Ili je vreme za reforme kojim bi se Zakonom o lokalnoj samoupravi dale veće nadležnosti gradskim opštinama (uvele u sistem lokalne samouprave), a smanjile nadležnosti Grada Beograda, ili je vreme za ukidanje ovakvih vidova (postojanje skupštine, predsednika i veća) gradskih opština jer su nepotrebne i skupe. 

    Ja sam naveo primer samo troškova zaposlenih u „zakonodavnim“ i izvršnim organima, da ne govorimo o svim mogućim manipulacijama i proneverama koje se otvaraju predsednicima optšina i članovima veća zasnovanim na „demokratskoj legitimnosti“ imajući u vidu da su ih građani izabrali i moći koja se daje određenim političarima na nivou gradskih opština, potpuno nepotrebno. Sa samo delom ovog novca se mogu finansirati nezavisne institucije koje bi kontrolisale trošenje novca i rad Grada Beograda.

    Zaključak je da su reforme neophodne, u kom smeru - svejedno je!