Neefikasnost troškova i ishoda osnovnog i srednjeg obrazovanja (učitelji i nastavnici kao rentijeri)

Traženje renti predstavlja traženje profita mimo tržišta (Prokopijević, 2000: 323) ili pojavu zahteva za određenim davanjima od strane države (Đorđević, 2009: 205) ili najopštije rečeno - traženje renti je sticanje pogodnosti mimo tržišta (Pavlović, 2013). Uglavnom se izvlačenje profita (rente) odvija uz pomoć države. Odnosno, država svojim aktivnostima i regulacijama nekome donosi profit. Državna intervencija u ekonomiji uvek stvara dobitnike i gubitnike, bilo da se ona ogleda u tarifama, carinama, kreiranju cena, subvencija, uvoznih kvota i izvoznih kredita (Hindmoor, 2006: 86).

Više volim da koristim termin: „izvlačenje pogodnosti“, nego traženje/izvlačenje renti pa ću koristiti taj termin. Tema ovog bloga jeste osnovno i srednje obrazovanje, a rentijeri (oni koji izvlače pogodnosti) su učitelji i nastavnici („prosvetari“). Tema nije odnos da li je obrazovanje efikasnije kada je državno ili privatno, niti ću ulaziti u tu temu. Pre svega ću se usredsrediti na to da je cena koju društvo plaća, od izvlačenja renti od strane učitelja i nastavnika, visoka (ko želi više da čita o društvenoj ceni izvlačenja renti: Mueller, 2003; Tullock, 2002).

Zemun, izbori 2013. - SPS, NVO i korupcija (lako uočljiv primer)

1. Opšte je mesto da partije na vlasti (gradskih opština u konkretnom primeru) osnivaju, a onda i finansiraju svoje nevladine organizacije iz opštinskih budžeta. Na taj način kroz projekte zaobilaze zakon i pravila o finansiranju političkih partija i „hrane“ svoje partijske aktiviste za rad u stranci (one koje partija nije zaposlila u upravi).

2. Još jedno opšte mesto jeste i da partije pokušavaju nezavisne nvo da „uvuku pod svoje okrilje“, odnosno da pojedine nvo toliko „zaduže“ da očekuju podršku na izborima, jer jedna nvo koja ima dobar rejting u zajednici na lokalnom nivou gradskih opština može da bude dobar resurs izborne podrške.